Bệnh bạch hầu là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra.
Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến đường hô hấp và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Dù đã có vắc xin phòng bệnh, bạch hầu vẫn có nguy cơ bùng phát nếu cộng đồng lơ là phòng ngừa.
Nguyên nhân gây ra bệnh bạch hầu
Tác nhân chính gây bệnh bạch hầu là vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae, loại vi khuẩn sản sinh độc tố làm tổn thương mô cơ thể.
Con đường lây lan chủ yếu là qua:
- Hít phải dịch tiết từ người bệnh qua ho, hắt hơi
- Tiếp xúc trực tiếp với vết thương nhiễm khuẩn
- Dùng chung đồ dùng cá nhân với người mắc bệnh
Một số trường hợp cũng có thể lây nhiễm qua tiếp xúc với động vật mang mầm bệnh.
Triệu chứng nhận biết bệnh bạch hầu
Các triệu chứng ban đầu của bệnh bạch hầu khá giống cảm cúm, khiến nhiều người chủ quan.
Dấu hiệu phổ biến bao gồm:
- Sốt nhẹ hoặc sốt cao
- Đau họng, khó nuốt
- Sưng hạch ở cổ
- Xuất hiện mảng trắng hoặc xám trong họng, amidan hoặc thanh quản
- Khó thở, giọng nói thay đổi
Một số người có thể bị nhiễm độc do vi khuẩn, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm cơ tim, tổn thương thần kinh, hoặc thậm chí tử vong.
Ai có nguy cơ mắc bệnh bạch hầu?
Mọi người đều có thể mắc bệnh bạch hầu, nhưng những nhóm sau có nguy cơ cao hơn:
- Trẻ em chưa tiêm phòng đầy đủ
- Người sống trong môi trường đông đúc, kém vệ sinh
- Người có hệ miễn dịch yếu
- Người tiếp xúc gần với người bệnh
Tại Việt Nam, bệnh bạch hầu từng bùng phát ở nhiều tỉnh thành, nhất là các vùng sâu vùng xa, nơi công tác tiêm chủng còn hạn chế.
Các biến chứng nguy hiểm của bệnh bạch hầu
Nếu không được điều trị sớm và đúng cách, bệnh bạch hầu có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề:
- Viêm cơ tim: dẫn đến rối loạn nhịp tim, suy tim, có thể tử vong
- Viêm thần kinh: gây yếu cơ, liệt cơ hô hấp
- Tắc đường thở: do màng giả lan rộng gây ngạt
- Suy thận cấp hoặc tổn thương đa cơ quan
Tỷ lệ tử vong do bạch hầu có thể lên đến 5-10%, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
Chẩn đoán và điều trị bệnh bạch hầu
Chẩn đoán bệnh thường dựa trên biểu hiện lâm sàng và xét nghiệm mẫu dịch họng để xác định vi khuẩn.
Phác đồ điều trị bao gồm:
- Kháng độc tố bạch hầu (diphtheria antitoxin): vô hiệu hóa độc tố
- Kháng sinh: như erythromycin hoặc penicillin để tiêu diệt vi khuẩn
- Hỗ trợ hô hấp: nếu người bệnh bị khó thở
- Cách ly nghiêm ngặt: để tránh lây lan
Việc điều trị cần tiến hành tại cơ sở y tế có chuyên môn, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc tại nhà.
Cách phòng tránh bệnh bạch hầu hiệu quả
Để phòng ngừa bệnh bạch hầu, điều quan trọng nhất là tiêm vắc xin đầy đủ cho trẻ em theo chương trình tiêm chủng mở rộng.
Các biện pháp phòng tránh khác:
- Giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên
- Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người nghi nhiễm
- Không dùng chung vật dụng cá nhân
- Khử trùng không gian sống thường xuyên
- Khi có dấu hiệu nghi ngờ, cần đến ngay cơ sở y tế
Vắc xin bạch hầu hiện có thể được tiêm riêng hoặc kết hợp với vắc xin ho gà, uốn ván trong cùng mũi DPT.
Tình hình bệnh bạch hầu tại Việt Nam
Trong những năm gần đây, nhiều ca bệnh bạch hầu được ghi nhận tại khu vực Tây Nguyên, miền Trung và miền núi phía Bắc.
Nguyên nhân chủ yếu là do:
- Tỷ lệ tiêm chủng không đồng đều
- Thiếu nhận thức về nguy cơ bệnh
- Điều kiện y tế khó tiếp cận ở vùng sâu
Top 10 Nhôm Kính (top10nhomkinh) cũng xin được góp phần truyền thông sức khỏe đến cộng đồng, vì một xã hội an toàn và khỏe mạnh. Không chỉ chuyên về lĩnh vực nhôm kính, chúng tôi luôn quan tâm tới các vấn đề xã hội và phòng chống dịch bệnh trong cộng đồng.
Những hiểu lầm thường gặp về bệnh bạch hầu
Nhiều người cho rằng bệnh bạch hầu đã “tuyệt chủng” vì lâu không nghe đến. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn sai!
Vi khuẩn gây bệnh vẫn còn tồn tại trong cộng đồng, chỉ cần điều kiện thuận lợi là có thể bùng phát trở lại.
Ngoài ra, việc không tiêm chủng đầy đủ, hay chủ quan trước các triệu chứng nhẹ cũng khiến bệnh trở nên nguy hiểm hơn.
Vai trò của cộng đồng trong việc phòng chống bệnh bạch hầu
Để đẩy lùi bệnh bạch hầu, không chỉ phụ thuộc vào ngành y tế, mà còn cần sự hợp tác của toàn xã hội.
- Các bậc phụ huynh cần đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ
- Cộng đồng cần tuyên truyền nâng cao nhận thức
- Cơ sở y tế phải phát hiện sớm và cách ly kịp thời
- Chính quyền địa phương cần hỗ trợ kiểm soát dịch
Kết luận
Bệnh bạch hầu tuy nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu người dân nâng cao nhận thức, tiêm vắc xin đầy đủ và thực hiện các biện pháp vệ sinh an toàn.
Top 10 Nhôm Kính tin rằng, với sự chung tay của cộng đồng, mọi dịch bệnh đều có thể được kiểm soát hiệu quả.